De enige computer

Toen ik ging studeren (1976) was een computer een groot apparaat waar je een rekenhal omheen bouwde. Het apparaat werkte op krachtstroom.

Deze computer was een CDC Cyber. Je kon je abonneren op de manual: deze bestond uit vellen papier in ringbanden; periodiek kreeg je wijzigingsbladen opgestuurd en was je een uur bezig om alle pagina’s die gewijzigd waren te vervangen door nieuwe. Uiteraard had Frank zo’n abonnement.

Werkplekken (“terminals”) werden er met een soort telefoonlijnen op aangesloten. In ons P-gebouw (hoek Poelestraat – Grote Markt, het zal er niet lang meer staan) was bovenin een bedompt hokje met vier van die terminals. De terminals werden op de cdc cyber aangesloten door middel van Gandalf kastjes. Als je verbinding wilde maken zette je het kastje aan, en als je uitlogde verviel die. Basaal bestandsbewerken deed je met xedit.

Ik leerde Frank eerst kennen door z’n proefschrift. Hij had een onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid van Nederlandse adjectieven op personen in
persoonsoordelen. Hij had 1203 adjectieven gevonden.

Ik ging tijdens mijn studie zelf onderzoek doen met deze 1203 adjectieven. Het was al bekend dat je moest corrigeren voor volgorde-effecten: je biedt de adjectieven aan elke proefpersoon aan in een willekeurige, unieke volgorde.

Dat leek een klusje voor een computer. Ik wist amper wat een computer was. Frank bleek bereid mij te helpen met een programma dat de vragenlijsten randomiseerde en de ingelezen resultaten in de originele volgorde terug kon zetten. Mijn eerste kennismaking met Frank, computers en programmeren. Die combinatie zou nog lang blijven bestaan.

Toens ik stafled bij onderwijskunde werd, heeft Frank meteen een eigen username op de cyber voor me aangevraagd.

Zo ongeveer tegelijkertijd met de oprichting van het ICCE werd De Computer vervangen door een verzameling computers met een netwerk. Dat gold ook voor het icce: we kregen van ibm een token-ring netwerk. In eerste instantie konden we dit via uucp aansluiten op een verbinding bij Informatica. Via een ingewikkeld rooster belden we periodiek in. Bij informatica deden ze dat ook, en zo werd het hele land van mail voorzien. Later werd dat een tcp/ip netwerk, eerst nog over token-ring later over coax ethernet. Het leidde uiteindelijk kennis die we konden gebruiken om de terp van Oostum van een computernetwerk te voorzien. In eerste instantie was dat nog coax ethernet. De berkjes met hun vele bochtige wortels net onder de oppervlakte bleken een flinke uitdaging voor een kaarsrechte plastic buis waar de coaxkabel doorheen moest. In de oprit van de buren heeft Frank uiteindelijk met een pikhouweel ruimte voor een zware ijzeren buis vrijgehakt. Het netwerk bestaat nog steeds, maar is inmiddels vervangen door utp en flink uitgebreid. Voor zover ik weet is er nog steeds geen ethernetaansluiting naar het kerkje. Hier had Frank een computer genaamd Crucifix willen plaatsen šŸ™‚

Frank, dank je wel voor alle hulp en leuke avonturen als het aanleggen van een computernetwerk op een terp!

Frank heeft overigens een heel eigen, unieke netwerkverbinding naar Oostum weten te realiseren….

Printer

Bij de oprichting van het ICCE kregen we apparatuur aangeboden van IBM. Onder de apparatuur was een printer (een 3812?). Een enorm, gelig bakbeest met maar liefst een resolutie van 240 dots per inch. Regelmatig moest er toner of een drum vervangen worden. Die moesten we zelf betalen, maar dan kwam ie ook per koerier uit Utrecht.

Toen we naar de Westerhaven verhuisden ging de printer mee. Maar al snel bleek de aanschaf van weer een drum te duur; bovendien waren er moderne printers met maar liefst 300 dpi.

Jaren heeft de printer als obstakel in de koffiekamer gestaan. Toen we verhuisden naar de Grote Rozenstraat hebben we de printer beneden bij het afval gezet. Ijverige collega’s van de faculteit hebben de printer daar nog weer vandaan gehaald om te kijken of ze er nog iets mee konden. Dat bleek niet het geval.

Stroomstoring

Op een dag, het ICCE was gevestigd aan de Westerhaven, moest ik naar de repro van PPSW om het origineel van een “klapper” af te leveren. De klapper werd dan door de repro vermenigvuldigd en kon door studenten van onze cursussen worden gekocht.

Toen ik het gebouwtje (een noodbarak) inliep, was daar alles donker. EĆ©n van de enorme kopieerapparaten was helemaal opengeschroefd. Ernaast stond een lijkbleke monteur. Hij had een schroevendraaier in het apparaat laten vallen en toen was de “stroom” uitgevallen. De repro-medewerker had alle “stoppen” gecontroleerd, maar die waren allemaal nog in tact.

Toen ik terugfietste naar de Westerhaven zag ik dat in de hele stad spanningsloos was. Later bleek dat een boer bij Lewenborg met een grote maaier onder hoogspanningsmasten de armen van z’n maaier had proberen op te vouwen. Hij heeft het gelukkig kunnen navertellen.

De telefoon werkte nog. Ik heb de repromedewerker gerust kunnen stellen.

Stroboscoop

Tot de couleur locale van het icce behoort zeker het kerkje van Oostum.

Bij het promotiefeest van Pieter, uiteraard in het kerkje, was de zoon van Pieter met een stroboscoop in actie.

Toen een groep icce’ers, waaronder ik terugfietste was het feest, en daarmee de stroboscoop nog actief. Een onwerkelijk gezicht was het: de flitsende ramen van het kerkje in een verder geheel donkere omgeving.

Een uitstekende verteller

Zoals iedereen die Frank kent weet, is Frank een uitstekende verteller.Ā  Of hij college geeft, vertelt over vliegen (als in een vliegtuig, bijvoorbeeld in een Cessna over de grote oceaan), of dat hij op de kansel van de kerk in Oostum aankondigt dat dat de klok 3 maal geluid mag worden,Ā  of een mop vertelt (Ja, paarden ja), je kunt alleen maar geboeid luisteren.

Bij Frank gaat nooit een presentatie mis. De techniek doet het soms niet, maar Frank praat onverdroten voort en redt de show. Recentelijk heb ik zelfs de techniek niet meer zien falen.

Soms valt je een stop-woord of -zinnetje op. Zo gebruikt Frank vaak de zin “opa en oma zaten op de bank”. Er moeten veel meer van dit soort stopwoordjes uit het geheugen van veteranen te halen zijn. Wie weet er meer?